(Re)pozicioniranje Evropske komisije na tržištu prirodnog gasa: od nosioca liberalizacije energetskog tržišta do "evropskog regulatora"?

Abstract

U radu se razmatra pozicija Evropske komisije na tržištu prirodnog gasa, i to u razdoblju od usvajanja Prvog energetskog paketa pa sve do usvajanja trenutno važećeg, Trećeg energetskog paketa. Cilj istraživanja jeste da se analizira uloga Evropske komisije u odnosu na proces liberalizacije i integracije tržišta prirodnog gasa u Evropskoj uniji. Metode korišćene u radu se, pre svega, odnose na analizu akata sadržanih u energetskim paketima, ali i komparaciju različitih legislativnih rešenja u tri energetska paketa. U tom smislu, rad treba da pruži odgovor na pitanje da li je Evropska komisija postala novi „evropski regulator” na tržištu gasa, i to zahvaljujući ovlašćenjima koja su joj dodeljena energetskim paketima, naročito Trećim energetskim paketom. Zaključak istraživanja jeste da zakonodavac nije predvideo dodeljivanje uloge energetskog regulatora Komisiji, ali joj je dodelio dalekosežna ovlašćenja – naročito prilikom odlučivanja o izuzeću nove energetske infrastrukture. U poslednjem delu rada ukazano je i na legislativne izmene koje je Komisija inicirala, i koje idu u pravcu proširenja domena primene Trećeg energetskog paketa, samim tim snažeći dalje poziciju Komisije na energetskom tržištu.

This paper deals with the position of the European Commission on the natural gas market, in the period from the adoption of the First Energy Package to the adoption of the Third Energy Package. The aim of this paper is to analyse the role of the European Commission regarding the process of liberalization and integration of the natural gas market in the European Union. The methods used in this paper include the analysis of the acts contained in energy packages, but also the comparison of different legislative solutions in three energy packages. In that sense, the posed research question is whether the European Commission has become a new “European regulator” on the gas market, thanks to the powers granted to it by energy packages, especially the Third Energy Package. The conclusion of the research is that the legislator did not envisage assigning the role of energy regulator to the Commission, but granted it far-reaching powers - especially when deciding on the exemption of new energy infrastructure. The last part of the paper covers legislative changes initiated by the Commission, which go in the direction of expanding the scope of implementation of the Third Energy Package, thus further strengthening the Commission’s position on the energy market.