Antirodni diskurs u medijima u Srbiji

Abstract

Cilj teksta je feministička kritička analiza antirodnih diskursa u 843 medijska teksta objavljena u Srbiji, u periodu od prvog januara 2019. do trideset prvog oktobra 2022. godine. Izabrana je medijska baza koja obuhvata najveći deo mejnstrim medija na teritoriji Srbije. Analiza je rađena na ciljanom uzorku kroz pretraživanje nekoliko ključnih pojmova, karakterističnih za antirodne diskurse: „rodna ideologija”, „porodične vrednosti” i „tradicionalne vrednosti”. Istraživanje je pokazalo kako diskurs antirodnog pokreta u Srbiji korespondira sa diskurzivnim okvirom i širim delovanjem međunarodnog antirodnog pokreta, konfrontirajući se sa feminizmom, delovanjem LGBTIQ+ pokreta i generalno, progresivnim politikama. Kao i u slučaju internacionalnog antirodnog pokreta, oslanjanje na esencijalističko i biologističko razumevanje roda i seksualnosti i insistiranje na tradicionalističkom ustrojstvu porodice, zasnovanom na rodnoj asimetriji i pratećim hijerarhijama, deo je šireg odbacivanja ideja i praksi društvene i ljudske jednakosti. Tek u tom kontekstu postaje jasnije zašto se ideje o društvenoj uslovljenosti roda, fluidnosti i promenjivosti ljudskih identiteta, kao i jednakost i jednakopravnost različitih ispoljavanja ljudske seksualnosti smatraju toliko subverzivnim.

Main goal of the text is a feminist critical analysis of anti-gender dis- courses in 843 media texts published in Serbia, in the period from January 1, 2019 to October 31, 2022. The media base that includes the largest part of the mainstream media on the territory of Serbia was selected. The analysis was done on a targeted sample by searching for several key terms, characteristic of anti-gender discourses: “gender ideology”, “family values” and “traditional values”. The research showed that the discourse of the anti-gender movement in Serbia corresponds to the discursive framework and wider action of the international anti-gender movement, confronting feminism, the action of LGBTIQ+ movement and, in general, progressive movements. As in the case of the international anti-gender movement, relying on an essentialist and biological understanding of gender and sexuality and insisting on a traditionalist family structure, based on gender asymmetry and social hierarchies, is part of a broader rejection of ideas and practices of social and human equality. Only in this context it becomes more clear why ideas about the social conditioning of gender and the fluidity of human identities, as well as the equality of different manifestations of sexuality are considered so subversive.