Kolumne Branislava Nušića kao preteča literarnog žurnalizma u srpskom novinarstvu

Abstract

U ovom radu analiziraju se specifične odlike individualnog stila Branislava Nušića, koje se manifestuju u diskursu „feljtona“ (danas te tekstove definišemo kao kolumne), objavljenih u dnevnom listu „Politika“, u periodu od 1904. do 1907. godine. U radu će biti korišćene metode analize teksta, kao i književnoumetnički stil pisanja, koji će akcentovati posebne stilske odlike Nušićevih novinskih tekstova, koji su preteča savremene srpske kolumne i literarnog žurnalizma. U individualne odlike stila pisanja Branislava Nušića (u vreme nastanka i objavljivanja kolumni potpisivao se kao Ben Akiba), spadaju inkorporiranje tadašnjih jezičkih govornih formni u kolumnistički diskurs, upotreba književnoumetničkog stila pisanja koja upućuje da su Nušićevi tekstovi iz „Politike“ osnova po kojoj pišu savremeni kolumnisti, a njegov funkcionalistički stil (gde se smenjuju ironija i sarkazam, gradacija, ponavljanja rečenica, sintaksički paralelizam, a sve u duhu stvaranja komičnog efekta),omogućio je da njegovi novinski tekstovi, koji obiluju familijarzmima, ekspresivnim tonom, emotivnim izrazom, alegoričnošću,hetreroglosičnošću, afektacijom i dramaturškim komponovanjem, steknu široku čitalačku naklonost i pažnju javnosti. Rad će pokazati da su Nušićevi tekstovi jezičko-stilski vitalni, tematski savremeni, sa uverljivim prikazivanjem, ali i sa satirom i uvek prisutnim metafizičkim pesimizmom, gde se izvrgavaju ruglu večna tema vlasti, rodbinskog licemerja i dvostrukog morala, izrazito moderni i sa anticipatorskom sposobnošću njihovog autora. Iako je prošlo više od stoleća kako su nastale, Nušićeve kolumne su fabula nostra i danas, tematski i jezičko-stilski uzbudljive i aktuelne, pa će ovaj rad pokazati da Nušića s pravom možemo nazvati ne samo dramskim piscem, diplomatom,fotografom-amaterom i začetnikom retorike u nas, već i prvorazrednim novinarem.