Educational unknown of social work deprived of pedagogy

Abstract

Despite the fact that educational processes make an important segment of the universal activity of social work, its contemporary theory and methodology have been deprived of the scientific experience of pedagogy wit us. Instead of implementation of pedagogical paradigms, principles, values, tasks, aims and methods into the science of social work by means of their critical consideration and development, conformant to its specific subject, the educational processes in social work expressed to ultimately sensible and demanding inmates (from children to adults) are based solely on professional routine, spontaneity and improvisation. To overcome the prevailing situation necessitates theory and practice of social work to undergo the epistemological transformation. It is of essential importance at that to have the social work methodic and the level of technical-operational application of borrowed methods (psychology first of all) outgrow through serious foundation their own methodologies of social work which must not renounce the cognitive experience of pedagogy. .

Teleološki usud čovekovog rodnog bitka, predodređen - zadatom mu egzistencijalnom humanizacijom, tokom čitave istorije civilizacije, putem najrazličitijih oblika svakodnevnog življenja, presudno oblikuje kvalitativni sadržaj univerzalne delatnosti socijalnog rada. U raskošju pojavnih oblika ove razuđene ljudske delatnosti (od njenih spontanih do profesionalnih izraza) sasvim jasno je uočljiva (manje ili više svesna) namera o nužnosti svakolikog menjanja i preobražavanja čoveka kao pojedinca, pripadnika grupa i čitavih zajednica, u pravcu buđenja i pospešivanja njegovih svekolikih generičkih potencijala. Takva differentia specifica ove delatnosti, njenim primarnim profesionalnim nosiocima socijalnim radnicima, nužno u spektar profesionalnih aktivnosti, ukorenjuje vaspitnu nadležnost, čija je potreba više nego očigledna u njihovoj svakodnevnoj praksi. Naime, ako se pažljivije os­motri priroda pruženih profesionalnih usluga socijalnih radnika, u prvi plan dolazi njihova stručna briga aktivnog pružanja pomoći i pod­sticaja pripadnicima svih starosnih uzrasta (deci, odraslima i starima), povodom pokušaja prevazilaženja mnogobrojnih egzistencijalnih problema (porodičnih konflikata, delikvencije, toksikomanije, razvoda brakova, i sl.) pri čemu ovi stručnjaci humanisti nastoje da aktivno osposobe svoje 'štićenike' da se oni što je moguće samostalnije koriste iskustvima i znanjima povodom konkretnih životnih situacija. Tokom tog procesa, socijalni radnici (u duhu svoje profesije) vode i usmeravaju ljude u njihovim egzistencijalnim lutanjima, bude u njima promene ka boljem, podstiču ustanovljavanje drugačijeg vrednosnog sistema u njih, utiču na promenu ustaljenih predrasuda kroz pružanje različitih vrsta znanja, jednom rečju vaspitavaju, odgajaju i ka humanom usavršavanju privode sveopšti ljudski razvoj. Međutim, uprkos čvrstoj (tokom razvoja civilizacije tvorenoj) dijalektičkoj prožetosti vaspitno-obrazovne delatnosti i delatnosti socijalnog rada, koje obostrano (svaka na svoj neponovljiv način) za cilj postavljaju dosezanje ljudskog usavršavanja, naša savremena nauka socijalnog rada, već gotovo dve decenije unazad, ne nalazi za shodno da svoju teoriju i metodologiju izgrađuje na saznanjima pedagogije kao nauke. Na koji se način vaspitanje i socijalni rad zaista stapaju u egzistencijalnijoj zadatosti čovekovog bitisanja, zarad kog praksa socijalnog rada ne bi u budućnosti smela da ga, kao do sada, apriori odbacuje, kao i koji su uzroci i posledice tog apsurdnog nihilističkog odnosa prema naučno zasnovanoj pedagogiji po humanistiku socijalnog rada, pitanja su u čije valjane odgovore ovaj tekst pokušava da pronikne. .