Fieldwork dillemas: Problems of location, insiderhood and implicit discourses

Abstract

In this paper I want to address some problems of so-called 'native anthropology' and anthropology more broadly, through the native anthropologists' double - insider-outsider position. Drawing from my own fieldwork research on post-socialist transition and cosmopolitanism in the northern Serbian town of Novi Sad in 2005 and 2006, I want to investigate the issue of location and complex processes of positioning and othering in which I was caught myself due to my 'double position' as an insider and outsider and through which my informants understood and made sense of their 'place in the world'. This positioning is relevant for the investigation of the social processes of identification and location-building as a one of the key anthropological issues, as well as for understanding of the construction of anthropological location itself.

Problematizujući ideju antropološkog terena nastalu na staroj modernističkoj ideji putovanja, mnogi antropolozi su devedestih godina prošlog veka pisali protiv 'hijerarhije mesta terena' (Gupta and Ferguson 1997b) zalažući se za dekonstrukciju dihotomije tradicionalne antropologije zasnovane na opoziciji između pozicija insadjera-'domaćeg' i autsajdera-stranaca, pre svega kroz dekonstrukcije koncepta kulture kao holističke i jasno omeđene celine - kao stvari. Međutim, ova dekonsturkcija često nije bila dovoljna za ukidanje 'hijerarihije mesta', koja još uvek predstavlja implicitni diskurs koji operiše i u akademskoj antropološkoj praksi, i na 'terenima' kojima se antropolozi bave, čineći tako problem mesta (lokacije) i lociranja podjednako važnim i za antropologe i za njihove informante. U ovom radu želela sam da istražim neke od problema takozvane 'nativne antropologije' i antropologije uopšte kroz analizu dvostruke pozicije nativnih antropologa, kao insajdera i autsajdera. Fokusirajući se tako na jednu vrstu antropologije kod kuće, pokušala sam da odgovorim na nekoliko pitanja: koja vrsta antropologije je antropologija kod kuće, kakvi antropolozi su nativni antropolozi i kakvi mogu biti subjekti istraživanja nastali u nativnoj antropološkoj praksi. Bazirajući se na terenskom proučavanju post-socijalističke tranzicije i kosmopolitizma u Novom Sadu 2005. i 2006. godine, u ovom radu sam analizirala neke od problema lociranja i kompleksnih procesa pozicioniranja i podrugojačenja (othering) kroz koje su moji informanti razumeli svoje 'mesto u svetu' i društveno-političke promene koje su se oko njih dešavale i u kojima sam i sama morala da učestvujem zahvaljujući svojoj dvostrukoj poziciji. Procesi pozicioniranja kroz koje se ove prakse realizuju važne su za proučavanje društvenih procesa identifikacije i konstrukcije mesta(location-building) kao jedne od ključnih tema antropologije uopšte, kao i za konstrukciju mesta i terena same antropologije.