Changes in social policy in FRJ

Abstract

The self-management socialism breakdown and the transformation into the market economy system unavoidably require a new social politics model to be created according to the social, economical and political changes in the country. Numerous reasons that maintained previous social politics leading present the limitation for the social sphere process transformation. New social political model has to start with the economy system changes, coordinating with the economical possibilities in the frame of the need satisfactions. Self- responsibility of the individuals and the family, both for the current living level and the social confidence during and after the working life is crucial for the living standard. The government should guarantee the minimum of the social confidence. Good previous system solutions can also exist now because the social politics has never been without definite values. Social politics reform will arise through the social forces struggle and has to be carried out as an integral element of the whole economic, social and political transformation.

Početkom 1960-tih godina u Jugoslaviji počinje da se razvija nauka o socijalnoj politici u okviru koje su nastale koncepcije socijalne politike 'samoupravnog socijalizma'. Socijalna politika je bila koncipirana veoma široko i obuhvatala je životne, radne i društvene uslove ljudi, a njen sadržaj, nosioci i instrumenti proizlazili su iz socijalističkog samoupravnog produkcionog odnosa. Preovlađivalo je shvatanje da socijalna politika čini deo razvojne politike i da treba da bude integrisana sa ekonomskom politikom radi usmeravanja društveno- ekonomskog razvoja i postizanja socijalnih ciljeva. Kao osnovni ciljevi socijalne politike navodi se stalno unapređenje životnih i radnih uslova ljudi. Teorija i praksa socijalne politike u radu je posmatrana kroz funkcionisanje najvažnijih društvenih delatnosti. Proklamovani model socijalne politike pokazao se nerealnim i neostvarljivim, jer je ekonomski i politički sistem na kome je zasnovan, bio neefikasan i bez očekivanih rezultata. Slom 'samoupravnog socijalizma' i transformacija u sistem sa tržišnom ekonomijom neizbežno zahtevaju stvaranje novog modela socijalne politike u skladu sa društvenim, ekonomskim i političkim promenama u zemlji. Mnogi od razloga koji su otežali sprovođenje socijalne politike u ranijem periodu predstavljaju ograničenje za proces transformacije u socijalnoj sferi. Novi model socijalne politike mora poći od promena u privrednom sistemu, uz usaglašavanje s ekonomskim mogućnostima u okviru kojih se može kretati zadovoljavanje potreba. Samoodgovornost pojedinca i porodice, kako za tekući nivo života, tako i za socijalnu sigurnost u roku i posle radnog veka, presudna je za životni standard. Država treba da garantuje minimalnu socijalnu sigurnost. Dobra rešenja iz ranijeg sistema mogu i dalje opstati, jep socijalna politika nikada nije bila bez određenih vrednosti. Reforma socijalne politike nastaće kroz borbu društvenih snaga i mora se izvršiti kao integralni element celokupne ekonomske, društvene i političke transformacije.