Growing secessionism in the EU member states as an unintended consequence of the European integration process

Abstract

This paper analyzes the rise of secessionism in the EU member states in light of constitutional and political transformations of the EU and its member states in the course of the European integration process. The main argument is that the rise of secessionism should be seen as an unintended consequence of the EU federalization process under the mask of market integration and in the absence of a constitutional answer to the question of finalité politique. However, the author demonstrates that present-day secessionist demands by the Catalans, Scots, Flemish, or Venetians hardly have anything in common with the original historical and philosophical meaning of the 'self-determination' concept. As a direct consequence of the European integration process, necessary prerequisites for the actualization of the popular sovereignty have disappeared on both the national and the European level. Therefore, the idea that internal secession of the EU would enable citizens of newly established states to autonomously shape their collective destiny is no longer grounded in socio-political reality.

U članku se jačanje secesionističkih pokreta u državama članicama Evropske unije analizira u svetlu ustavnih i političkih preobražaja kroz koje su Unija i njene članice prošli u dosadašnjem toku integracije. Osnovna teza je da nagli rast secesionizma predstavlja jednu od nenameravanih posledica procesa federalizacije EU pod maskom tržišne integracije i u odsustvu odgovora na pitanje političkog finaliteta. Autor, međutim, pokazuje da zahtevi današnjih Katalonaca, Škota, Flamanaca ili Venecijanaca za 'samoopredeljenje naroda' suštinski odudaraju od filozofskog i istorijskog smisla tog pojma. Evropska integracija proishodila je postepenim ukidanjem neophodnih pretpostavki ostvarenja načela vladavine naroda rođenog sa Francuskom revolucijom. Time je i stanovište da će unutrašnja secesija EU omogućiti građanima novonastalih država da sami oblikuju svoju kolektivnu sudbinu izgubilo uporište u društvenopolitičkoj stvarnosti.