Vrednosne orijentacije u bivšoj Jugoslaviji

Abstract

The main goal of this paper is to measure and compare certain value orientations in countries of former Yugoslavia. Also, we compare mean values for the ex Yugoslavia with the reference measurement in western and eastern Europe, respectively. The value orientations which are about to be analyzed are: religiosity, racial/ethnic tolerance, democratic orientation, permissiveness and social trust. We used European Value Survey data 2008-2009 wave. As a method, analysis of covariance, as well as canonical discriminant analysis had been applied. Results showed that in former Yugoslavia we measure higher level of tolerance and democratic orientation comparing to rest of Europe. On the other hand, in the former Yugoslavia we measure lower level of social trust and permissiveness comparing to eastern and western Europe, respectively. Also, we recognized that Slovenia is differing from other ex Yugoslav countries, in a sense that measured values are closer to western societies.

Osnovni cilj ovog rada jeste da izmeri i uporedi vrednosne orijentacije u zemljama/entitetima koje su naslednice Jugoslavije. Osnovno pitanje na koje ćemo pokušati da odgovorimo jeste: u kojoj meri još uvek postoji sličnost u pogledu vrednosnih orijentacija između zemalja bivše SFRJ, odnosno, u kojoj meri se zemlje bivše Jugoslavije razlikuju u odnosu na zapadnu Evropu sa jedne, i ostale postkomunističke države, sa druge strane? Vrednosti koje su bile predmet našeg interesovanja i koje smo uporedili jesu: religioznost, rasna/etnička netolerancija, demokratska vrednosna orijentacija, permisivnost i socijalno poverenje. Pristup je komparativan, a kao metod koristićemo analizu kovarijase i kanoničku diskriminacionu analizu. Podaci na osnovu kojih ćemo meriti vrednosne orijentacije obezbeđeni su na osnovu Evropskog istraživanja vrednosti 2008. i 2009. godine. Rezultati ukazuju da su zemlje bivše Jugoslavije u većem stepenu rasno/etnički tolerantnije i demokratski vrednosno orijentisane u odnosu na ostale evropske zemlje. Sa druge strane, u zemljama bivše Jugoslavije niži je stepen permisivnosti i socijalnog poverenja. Konačno, istraživanje vrednosnih orijentacija je ukazalo na to da Slovenija u velikoj meri odstupa od vrednosnih obrazaca ostalih zemalja bivše Jugoslavije, a da je značajno bliža merenim vrednostima zapadne Evrope.