Strategies of destigmatation in state foreign policy: case study of the Republic of Serbia foreign policy from 2001 to 2018

Abstract

Stigmatization of states is one of the most powerful and permanent forms of stratification in the international society. Aware that stigma disables them to enjoy equal position and treatment in the international relations as other states, stigmatized states tend to do away with this burden as quickly as possible. An important stage for destigmatization is the foreign policy towards former enemies. The main research question of this dissertation is why the states in parallel apply different and even contradictory strategies of destigmatization in their relations with former enemies. The dissertation claims that the state applies different destigmatization strategies in parallel in case it finds itself in a situation of “destigmatization dilemma”. Destigmatization dilemma is the situation in which the state fears that compromising strategies leading towards fast destigmatization at the same time reduce its security in relations with former enemies. It stems from the parallel pursuit of the fastest possible destigmatization – directing the state to use compromising strategies, and the pursuit of preserving security – directing the state to use negation strategies. The theoretical model offered in the dissertation presents a pioneer explanation of the choice of destigmatization strategies in foreign policy. Empirical verification of the model is conducted through a case study of the foreign policy of the Republic of Serbia in the period 2001 – 2018. Serbia is one of the paradigmatic cases of a state which strives towards destigmatization, applying in parallel even contradictory strategies in its relations with former enemies. The dissertation applies an interpretivist process tracing of Serbia’s foreign policy towards former enemies in the given period, with the use of discourse analysis. The empirical contribution of the dissertation is reflected in the original classification and thorough description of the foreign policy of Serbia in the 21st century.

Stigmatizacija država je jedan od najmoćnijih i najtrajnijih oblika stratifikacije u međunarodnom društvu. Svesne da ih stigma onemogućava da u međunarodnim odnosima uživaju jednak položaj i tretman kao ostale države, stigmatizovane države nastoje da se tog tereta što brže oslobode. Važna pozornica za destigmatizaciju jeste spoljna politika prema nekadašnjim neprijateljima. Glavno istraživačko pitanje ove disertacije je zašto države paralelno primenjuju različite, čak i kontradiktorne strategije destigmatizacije u odnosima prema bivšim neprijateljima. U radu se tvrdi da država primenjuje paralelno različite strategije destigmatizacije ukoliko se nađe u situaciji „destigmatizacijske dileme“. Destigmatizacijska dilema je situacija u kojoj država oseća bojazan da kompromisne strategije koje vode bržoj destigmatizaciji ujedno umanjuju njenu bezbednost u odnosima sa bivšim neprijateljima. Ona proističe iz paralelnosti težnje ka što bržoj destigmatizaciji, koja državu usmerava ka upotrebi kompromisnih strategija, i težnje ka očuvanju bezbednosti, koja državu usmerava ka upotrebi negacijskih strategija. Teorijski model ponuđen u disertaciji predstavlja pionirsko objašnjenje odabira strategija destigmatizacije u spoljnoj politici. Empirijska provera modela vrši se kroz studiju slučaja spoljne politike Republike Srbije od 2001. do 2018. godine. Srbija je jedan od paradigmatskih primera države koja teži destigmatizaciji, a koja u odnosu prema bivšim neprijateljima primenjuje paraleleno različite, pa i kontraditkorne strategije. U radu se vrši interepretativističko praćenje procesa spoljnopolitičkog delovanja Srbije prema bivšim neprijateljima u ovom periodu, uz upotrebu analize diskursa. Empirijski doprinos disertacije se ogleda u originalnoj klasifikaciji i temeljnoj deskripciji spoljne politike Srbije u 21. veku.